HỘI THẢO “CON ĐƯỜNG XANH HƯỚNG TỚI PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG BỀN VỪNG” 20/10/2022 Hoàng Nguyệt Ngày 19/10/2022 Tổ chức Bánh mì cho Thế giới và các đối tác đã thực hiện Hội thảo “Con đường xanh hướng tới phát triển cộng đồng bền vững” để giới thiệu các thực hành tốt trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, năng lượng tái tạo, và sinh thái nông nghiệp ở Việt Nam. Sự kiện này có sự tham gia của hơn 100 đại biểu đến từ các đối tác chiến lược, các cộng đồng thụ hưởng dự án, các cơ quan chính phủ, các đại sứ quán, quỹ và giới truyền thông. Biến đổi khí hậu ngày càng được công nhận là một mối đe dọa đối với sự phát triển bến vững toàn cầu. Báo cáo 1,5o của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu chỉ ra rằng nếu phát thải toàn cầu không giảm đi một nửa vào năm 2030, thì sự ấm lên toàn cầu sẽ đạt 1,5o vào những năm 2030 và sẽ không còn cơ hội để trở về mốc 1,5o. Ở Việt Nam, theo Bộ Tài Nguyên và môi trường cho thấy mực nước biển dâng gây mất 5% đất dọc các bờ biển và giảm 10% GDP. Tác động của biến đổi khí hậu – trong đó có hạn hán và suy giảm tài nguyên nước, xói lở đất và mất chất dinh dưỡng trong đất, sa mạc hóa, gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan và thiên tai, suy giảm sản xuất lương thực, thực phẩm – đã gạt đi bao thành tựu đạt được, làm chậm sự phát triển trong nhiều lĩnh vực và ảnh hưởng đến tất cả các khía cạnh của đời sống con người. Năng lượng vừa là bài toán, vừa là lời giải trong cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu. Sản xuất và tiêu thụ năng lượng hiện là một trong những nguồn phát thải khí nhà kính lớn nhất ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Mặt khác, sự phát triển đột phá của năng lượng gió và mặt trời đã trở thành giải pháp then chốt để cứu loài người khỏi thảm họa khí hậu. Trong 25 năm qua, tổ chức Bánh mì cho thế giới đã đồng hành với nhiều tổ chức đối tác ở Việt Nam để thực hiện 450 dự án và chương trình, trực tiếp hỗ trợ cho khoảng 5 triệu người đang gặp khó khăn. Quan hệ đối tác đa phương nhấn mạnh các giải pháp xanh đối với biến đổi khí hậu, bao gồm các mô hình nông nghiệp thân thiện với môi trường, sinh kế thích ứng với khí hậu, các sáng kiến về năng lượng mặt trời và năng lượng tái tạo, tăng cường hấp thụ các-bon và thúc đẩy khôi phục hệ sinh thái, và nâng cao khả năng chống chịu với khí hậu cho các cộng đồng còn gặp khó khăn. Người dân địa phương, đặc biệt là người nghèo dân tộc thiểu số, được tăng cường năng lực thông qua các hoạt động đối tác này, đã xác định được các cách tốt nhất để giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu phù hợp với bối cảnh của mình. Các biện pháp do nông dân đề xuất và thực hiện như loại bỏ hoàn toàn thuốc diệt cỏ, giảm hóa chất, ủ phân compost và sử dụng chế phẩm sinh học kiểm soát sâu bệnh, đã giúp phục hồi các hệ sinh thái đồng thời cải thiện các sinh kế địa phương. Các đối tác của tổ chức Bánh mì cho Thế giới đã góp phần giảm phát thải khí nhà kính và cải thiện sinh kế, cũng như là bảo tồn và phát triển kiến thức bản địa. Ngoài ra, Bánh mì cho thế giới và các đối tác đã đẩy mạnh các giải pháp về tiếp cận năng lượng sạch trong các cộng đồng, gia tăng các cơ hội phát triển công bằng, đồng thời bảo đảm sức khỏe và phát triển bền vững cho người dân địa phương. Tại Hội thảo các đối tác thực hiện những dự án của Tổ chức Bánh mì cho Thế giới đã chia sẻ kinh nghiệm, cũng như hiệu quả khi thực hiện dự án Đại diện Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Thái Nguyên cho biết dự án “Thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ vào tiến trình kinh doanh” được thực hiện tại các xã miền núi chủ yếu là người dân tộc thiểu số. Sau ba năm hoạt động thu nhập của người dân được tăng lên rõ rệt, nhận thức về bình đẳng giới cũng được nâng cao. Đại diện dự án ở tỉnh Sóc Trăng chia sẻ: “Chúng tôi hướng đến các đối tượng chủ yếu là người nghèo, bà con dân tộc thiểu số. Chúng tôi vận động chính quyền địa phương giao đất, giao rừng cho bà con quản lý, tiếp cận, bảo vệ và qua đó bà con có thể nuôi trồng thủy sản dưới tán lá rừng, phát triển sinh kế bền vững, theo phương thức thủy sản sạch, sinh thái”. Tại Cà Mau, Dự án đã thành lập được 14 nhóm tự quản lâm nghiệp thôn bản, cấp thiết bị GPS, trang phục bảo hộ đi rừng cho các tổ; thành lập 14 nhóm sở thích nông dân với 360 hộ và 2 nhóm với 40 hộ không có đất. Theo Trưởng Văn phòng đại diện Bánh mì cho Thế giới khu vực Việt Nam – Lào Bà Eva-Maria Jongen thì biến đổi khí hậu là vấn đề, thách thức mà chúng ta không thể nào bỏ qua được. Nó cũng là thách thức lớn đối với phần lớn cộng đồng dễ bị tổn thương ở các dự án mà chúng tôi hỗ trợ. Chính vì vậy, chúng tôi đã ưu tiên để tài trợ các dự án giải quyết những vấn đề về biến đổi khí hậu và tăng cường năng lực biến đổi khí hậu và năng lực chống chịu biến đổi khí hậu ở các cộng đồng. Khi chúng tôi thực hiện các giải pháp giảm thiểu hay thích ứng với biến đổi khí hậu đều có hoạt động hỗ trợ sinh kế bền vững cho cộng đồng. Ngoài ra, chúng tôi hợp tác với các trường đại học, các cơ quan nghiên cứu để xây dựng cơ sở học tập nhằm chia sẻ kinh nghiệm và phổ biến kiến thức biến đổi khí hậu. Và góp phần tích cực để nâng cao năng lực cho cộng đồng và những đối tác đang hoạt động trong lĩnh vực biến đổi khí hậu này. Hội thảo chia sẽ và học hỏi này là điểm xuất phát của chúng ta để phổ biến các thực hành tốt trên trong lĩnh vực khí hậu tới công chúng, cũng như là gia tăng sức mạnh tổng hợp để tăng cường năng lực cho các nhóm dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu tại Việt Nam.